Cùng với sự phát triển của bóng đá hiện đại, VAR đang làm một phần không thể thiếu và tác động trực tiếp lên kết quả của trận cầu diễn ra tại môn thể thao Vua. Vậy thực chất VAR là gì trong bóng đá và cơ chế hoạt động của nó có gì đặc biệt? Cùng chuyên trang Xoilac TV tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết dưới đây nhé!
Tìm hiểu VAR là gì trong bóng đá?
Công nghệ Trợ lý trọng tài video (VAR – Video Assistant Referee) đã trở thành một phần không thể thiếu trong bóng đá hiện đại. Với mục tiêu giảm thiểu sai sót trong các quyết định quan trọng, VAR đã được Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) thử nghiệm và áp dụng chính thức tại nhiều giải đấu lớn. Dù mang lại nhiều lợi ích, VAR vẫn là chủ đề gây tranh cãi với những ý kiến trái chiều từ cầu thủ, huấn luyện viên và người hâm mộ.
Hệ thống VAR bao gồm một đội ngũ trọng tài video ngồi trong phòng điều khiển, sử dụng nhiều góc quay khác nhau để hỗ trợ trọng tài chính trên sân. VAR chỉ can thiệp vào bốn tình huống quan trọng:
- Bàn thắng – Xác định xem có lỗi việt vị, phạm lỗi hay bóng đã qua vạch vôi hoàn toàn hay chưa.
- Phạt đền – Đánh giá chính xác việc trọng tài có mắc sai lầm khi thổi hoặc không thổi phạt đền.
- Thẻ đỏ trực tiếp – Kiểm tra lại các tình huống dẫn đến thẻ đỏ để tránh quyết định sai lầm.
- Nhận diện sai lầm nghiêm trọng – Giúp trọng tài chính nhận diện cầu thủ phạm lỗi đúng, tránh nhầm lẫn.
Những lợi ích của VAR trong bóng đá
VAR không tự động đưa ra quyết định mà chỉ cung cấp thông tin, trọng tài chính vẫn là người đưa ra phán quyết cuối cùng.
Giảm thiểu sai sót trọng tài
Trước khi VAR xuất hiện, nhiều trận đấu đã bị ảnh hưởng bởi các quyết định sai lầm của trọng tài. VAR giúp hạn chế tình trạng này bằng cách cung cấp góc nhìn đa chiều, đảm bảo công bằng hơn trong bóng đá.
Tạo ra một trận đấu công bằng hơn
Bóng đá là môn thể thao có nhịp độ nhanh, đôi khi trọng tài không thể quan sát hết tất cả tình huống. VAR giúp kiểm soát tốt hơn những pha bóng nhạy cảm, tránh các quyết định thiên vị hoặc sai sót do góc quan sát hạn chế. Chỉ cần một tình huống xuất hiện trên sân mà trọng tài không phát hiện được, hệ thống tổ VAR ngay lập tức sẽ tìm hiểu để đưa ra quyết định phù hợp với trọng tài.
Giúp cải thiện chất lượng trận đấu
Nhờ VAR, các cầu thủ cũng trở nên cẩn trọng hơn trong các pha tranh chấp. Những pha phạm lỗi thô bạo hay hành vi phi thể thao có thể bị phát hiện dễ dàng hơn, từ đó nâng cao tính chuyên nghiệp trong thi đấu.
Tạo thêm yếu tố hấp dẫn
Mỗi khi VAR được sử dụng, người hâm mộ lại hồi hộp chờ đợi quyết định cuối cùng. Điều này tạo ra kịch tính cho trận đấu, khiến bóng đá trở nên hấp dẫn hơn.
Những hạn chế và tranh cãi xoay quanh VAR
Làm gián đoạn nhịp độ trận đấu
Một trong những vấn đề lớn nhất của VAR là làm gián đoạn trận đấu. Việc trọng tài dừng trận đấu để xem lại tình huống có thể kéo dài đến vài phút, khiến nhịp độ trận đấu bị ảnh hưởng đáng kể.
Quyết định vẫn mang tính chủ quan
Mặc dù VAR cung cấp nhiều góc quay, quyết định cuối cùng vẫn phụ thuộc vào trọng tài. Do đó, vẫn có trường hợp tranh cãi khi một số tình huống có thể được diễn giải theo nhiều cách khác nhau.
Gây mất cảm xúc trong bóng đá
Trước khi có VAR, những bàn thắng ghi được luôn mang lại cảm xúc bùng nổ ngay lập tức. Tuy nhiên, hiện nay, cầu thủ và người hâm mộ phải chờ đợi xác nhận từ VAR trước khi ăn mừng, làm giảm đi sự thăng hoa của bóng đá.
Ảnh hưởng đến chiến thuật và lối chơi
VAR buộc các cầu thủ phải thi đấu thận trọng hơn, tránh phạm lỗi không cần thiết. Điều này đôi khi khiến trận đấu mất đi sự quyết liệt và tự nhiên vốn có.
Ảnh hưởng của VAR đến các giải đấu lớn
Kể từ khi ra mắt đến nay, hệ thống VAR đã làm thay đổi kết quả của không ít giải đấu lớn nhỏ trên toàn cầu:
World Cup
World Cup 2018, diễn ra tại Nga, đánh dấu sự kiện đầu tiên mà công nghệ VAR được áp dụng trong lịch sử giải đấu. Việc sử dụng VAR đã mang lại nhiều hiệu ứng tích cực, như việc giảm thiểu những sai lầm nghiêm trọng trong các quyết định trọng tài và tạo ra cảm giác công bằng hơn cho các đội bóng. Mặc dù vậy, vẫn có những tranh cãi về cách thức áp dụng VAR trong một số tình huống cụ thể, khiến cho không ít người hâm mộ và chuyên gia bày tỏ sự hoài nghi về tính chính xác và nhất quán của công nghệ này.
Premier League
Giải Ngoại hạng Anh đã bắt đầu áp dụng VAR từ mùa giải 2019/2020, với kỳ vọng nâng cao tính công bằng trong các trận đấu. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu VAR đã gặp phải nhiều chỉ trích từ các cầu thủ, HLV và cả người hâm mộ do những quyết định gây tranh cãi và làm ảnh hưởng đến bảng xếp hạng bóng đá ngoại hạng anh. Đặc biệt, những tình huống việt vị được xác định chỉ cách vài milimet đã dẫn đến không ít tranh cãi, làm dấy lên câu hỏi về việc liệu công nghệ này có thực sự mang lại lợi ích hay không. Sự thiếu nhất quán trong việc áp dụng VAR cũng đã làm cho người hâm mộ cảm thấy khó chịu và hoang mang.
UEFA Champions League
Tương tự như World Cup và Premier League, VAR cũng được sử dụng trong UEFA Champions League nhằm kiểm soát tốt hơn các tình huống nhạy cảm, như penalty hay thẻ đỏ. Việc này đã giúp giảm thiểu những sai lầm nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến kết quả trận đấu. Tuy nhiên, công nghệ này không phải lúc nào cũng hoàn hảo, và vẫn có những trường hợp VAR bị chỉ trích vì thiếu nhất quán trong việc đưa ra quyết định, đặc biệt là trong các trận đấu quan trọng.
Kết luận
Những thông tin lý giải VAR là gì trong bóng đá và vai trò của nó phản ánh một bước tiến quan trọng của môn thể thao Vua khi mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với không ít tranh cãi. Dù còn những hạn chế, VAR vẫn đang được sử dụng rộng rãi và ngày càng hoàn thiện. Việc áp dụng VAR hợp lý sẽ giúp bóng đá duy trì sự công bằng mà không làm mất đi tính hấp dẫn của trò chơi.